Chữ viết Tiếng_Balti

Hệ thống chữ viết chiếm ưu thế hiện đang được sử dụng cho tiếng Balti là chữ Ba Tư-Ả Rập, mặc dù đã có những nỗ lực để phục hồi chữ Tạng-được sử dụng từ thế kỷ thứ 8 đến thế kỷ 16.[7] Ngoài ra, có hai hệ thống chữ viết bản địa, hiện có thể đã biến mất,[8] và đã có những đề xuất cho việc áp dụng chữ Latinh[9]-cũng như các biến thể dựa trên chữ Devanagari.[10]

Chữ viết chính để viết tiếng Balti là biến thể địa phương hoá của chữ Tạng được gọi là Yige ở Baltiyul Baltistan, nhưng nó thường được viết bằng chữ Ba Tư, đặc biệt là ở Pakistan.

Năm 1985, Abadi đã thêm bốn chữ cái mới vào bảng chữ Tạng và bảy chữ cái mới cho chữ Ba Tư để điều chỉnh cả hai bảng chữ cái để tương thích với tiếng Balti. Hai trong số bốn chữ cái được thêm vào hiện có trong bảng chữ cái Unicode tiếng Tạng.

Chữ Tạng đã thịnh hành ở Baltistan cho đến quý cuối của thế kỷ 14, khi người Balti chuyển sang đạo Hồi. Kể từ đó, chữ Ba Tư đã thay thế chữ Tạng, nhưng lúc đầu không có kí tự nào cho bảy âm vị Balti, mặc cho nó có khuyết điểm. Việc thêm bảy chữ cái mới giờ đây đã biến nó thành một hệ thống chữ viết hoàn chỉnh cho tiếng Balti.

Gần đây, một số học giả và nhà hoạt động xã hội Balti đã cố gắng thúc đẩy việc sử dụng bảng chữ cái Balti hoặc "Yige" với mục đích giúp bảo tồn văn hóa và bản sắc dân tộc Balti và Ladakh bản địa. Theo yêu cầu từ cộng đồng này, cuộc họp tại Tokyo tháng 9 năm 2006 của ISO/IEC 10646 WG2 đã đồng ý mã hóa hai ký tự được phát minh bởi Abadi (U + 0F6B TIBETAN LETTER KKA và TIBETAN U + 0F6C LETTER RRA) theo tiêu chuẩn ISO 10646 và Unicode để hỗ trợ hiển thị các từ mượn tiếng Urdu có trong tiếng Balti hiện đại bằng cách sử dụng bảng chữ cái Yige.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tiếng_Balti http://std.dkuug.dk/jtc1/sc2/wg2/docs/n2985.pdf http://glottolog.org/resource/languoid/id/balt1258 http://koshur.org/Linguistic/7.html http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=b... http://wikimapia.org/#lat=35.3029642&lon=75.624797... http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/149117... https://www.ethnologue.com/country/PK/status https://www.facebook.com/media/set/?set=a.12169655... https://books.google.com/books?id=_RQTAAAAYAAJ https://www.youtube.com/watch?v=K5W1SDLHcpA